Majówki

Obecna sytuacja epidemiologiczna uniemożliwia nam normalne życie. Zachęcamy jednak do indywidualnego rozwoju intelektualno-duchowo-fizycznego. W tym tekście chciałabym w skrócie przybliżyć historię nabożeństw majowych, potocznie zwanych majówkami oraz zaproponować kilka miejsc w Kętach i okolicy, które warto odwiedzić, zarówno w celach turystycznych jak i pobożnościowych.

Kapliczka w Witkowicach - źródło: www.witkowice.com

Na Wschodzie już w starożytności (w V w n.e.) ludzie gromadzili się by śpiewać pieśni ku czci Matki Bożej. Na Zachodzie dopiero na przełomie XIII i XIV w. król hiszpański Alfons X zaproponował aby maj poświęcić Maryi. Zachęcał on swoich poddanych aby gromadzili się wieczorem na modlitwę wokół figur Matki Bożej. Za ojca nabożeństw majowych uznaje się jednak żyjącego na przełomie XVII i XVIII w. jezuitę o. Ansolaniego. Codziennie w maju organizował on w kaplicy królewskiej w Neapolu koncerty pieśni ku czci Najświętszej Maryi Panny zakończone błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem. W rozpropagowaniu majówek pomógł mu inny jezuita o. Muzzarelli, który wydał w 1787 r. broszurę upowszechniającą nabożeństwa ku czci Maryi oraz rozesłał ją do wszystkich biskupów w Italii. Papierze Pius VII (1800-1823) oraz Pius IX (1846-1878) obdarzyli nabożeństwo majowe odpustami.

Majówki rozpowszechniły się niemal we wszystkich krajach w połowie XIX w. Pierwsze na ziemiach polskich odprawiali jezuici w 1838 r. w Tarnopolu, misjonarze w 1852 r. w kościele św. Krzyża w Warszawie, ks. Golian w 1856 r. w Krakowie oraz biskup Marszewski w 1859 r. we Wrocławiu. Także jezuici z Galicji brali aktywny udział w upowszechnianiu nabożeństw ku czci Najświętszej Maryi Panny, o. Karol Antoniewicz w swej poezji natomiast o. Wincenty Buczyński wydając w 1839 r. we Lwowie książeczkę o nabożeństwach majowych.
Jak obchodzono maj i majówki w Kętach? W kronice sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w Kętach odnajdujemy następujący zapisek z roku 1915: Siostry nasze miały to szczęście, że w Kętach, Kozach i Niepołomicach ubierały ołtarz Marji na miesiąc Maj. Ponadto siostry zwykle w południe przez miesiąc Maj odmawiały litanię pod figurą Matki Najświętszej. Również w 1917 r. odnajdujemy wzmiankę, że nabożeństwa majowe rozpoczęły się przemówieniem o. Albina. Natomiast w 1921 r. Ks. Rafał uroczyście odprawiał nabożeństwo do Matki Najśw. na zakończenie było „Te Deum”. Siostry chodziły z dziewczynkami ze szwalni na nabożeństwa majowe do parafji, dzieci ze świecami w welonikach otaczały ołtarz Matki Najśw.

Obecnie uczestnictwo w nabożeństwach majowych może być nieco utrudnione. Zachęcamy, oczywiście w ramach zdrowego rozsądku, do odwiedzenia kapliczek maryjnych w naszej okolicy. Oto wybrane z nich:

1. Kapliczka leśna w Kętach Podlesiu – według legendy powstała w miejscu ocalenia pewnego kupca napadniętego przez zbójców. Powiesił on obraz Matki Bożej Częstochowskiej na drzewie, na które wspiął się podczas napadu. W 1934 r. wzniesiono tam kapliczkę, która została odrestaurowana w 2006 r. dzięki ofiarności rodzinie Szemików.

2. Kapliczka w Bulowicach (ul. Stara Droga 264) – wzniesiona na przełomie XIX i XX w. przedstawia Maryję w geście modlitewnym, stojącą na rozbudowanym cokole z umieszczoną prośbą o modlitwę i wstawiennictwo.

3. Leśna kapliczka w Witkowicach – wybudowana w 1914 r. przy cudownym źródełku. W środku umieszczono figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Według legendy woda wyrzuciła ty korale, które wpadły pielgrzymom do studni w Kalwarii Zebrzydowskiej.

4. Kaplica w Łękach, tzw. Kaplica Szotków (ul. Świerkowa) – datowana na przełom XVIII i XIX w., murowana, z dwuspadowym dachem i otwartą wieżyczką. Wewnątrz ołtarzyk ze współczesnym obrazem Maryi. Wcześniejszy obraz Matki Bożej Częstochowskiej, pochodzący prawdopodobnie z drugiej połowy XIX w., został skradziony.

5. Kapliczki słupkowe w Witkowicach (ul. Kanada) i Łękach (ul. Piastowska) – najczęściej występujący typ kapliczek w regionie, ufundowane w 1888 r przez Barbarę i Mikołaja Bobaków, autorem prawdopodobnie jest kęcki kamieniarz Józef Jura. Kapliczki zwieńczone są krzyżem z figurą Chrystusa, poniżej umieszczona jest płaskorzeźba Matki Bożej z dłońmi złożonymi do modlitwy.

6. Kapliczka słupkowa w Bulowicach (ul. Krakowska 43) – z przełomu XIX i XX w. Zwieńczona krzyżem z figurą Chrystusa, u jego podstawy umieszczona ludzka czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami, poniżej znajduje się płaskorzeźba Maryi oraz tablica z inskrypcją.

PW

Bibliografia:
Kronika Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w Kętach
Szlak sakralny. Na tropie przeszłych lat, zapomnianych historii i owianych legendami zabytków Kęty – Turzovka
https://www.fronda.pl/a/chwalcie-laki-umajone-historia-majowki,92056.html