Stan wojenny. W 40. rocznicę wprowadzenia

Za kilka dni minie czterdziesta rocznica jednego z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. 13 grudnia 1981 roku decyzją Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) wprowadzono na obszarze całego kraju stan wojenny. Większość mieszkańców Kęt dowiedziała się o tym w mroźny niedzielny poranek. Spora część z nich w pierwszej chwili mogła tej zmiany nie zauważyć. Miasto budziło się do życia pośród codziennej krzątaniny, porannych obowiązków związanych z przygotowaniem śniadania czy wyjściem do kościoła. Powodem do niepokoju mogły być głuche telefony, ale w PRL-u luksus ten dotyczył niewielu, a problemy z łącznością nie były rzadkie. Muzyka poważna dobiegająca z głośników radiowych wydawała się dziwna o tej porze, ale mało kto zwracał na to uwagę. Dopiero włączenie telewizji czy wyjście na zewnątrz uświadomiło mieszkańcom, że obudzili się w nowej rzeczywistości.

Czołgi na ulicach w czasie stanu wojennego, domena publiczna

O cwelichach, drelichach i handlarzach domokrążnych w Kętach i Andrychowie

Od połowy XIX wieku handel domokrążny, polegający na chodzeniu „od miejsca do miejsca, od domu do domu, bez stałego stanowiska do sprzedaży” był mocno ograniczany na terenie Galicji. Wszystko za sprawą ustawy z 4 września 1852 roku. Wędrowni „przedsiębiorcy” musieli ubiegać się o stosowne pozwolenia i spełniać odpowiednie warunki. Pewnymi przywilejami mogli jednak cieszyć się mieszkańcy Kęt i Andrychowa.

Eksponat miesiąca - kafel ceramiczny z zamku Wołek RMP/862

Kafel ceramiczny z zamku Wołek
RMP/862

 

W tym miesiącu prezentujemy kafel ceramiczny zielono szkliwiony zdobiony dekoracją geometryczną i roślinną, pochodzący z zamku Wołek. Dzięki staraniom muzealników udało się posiadane przez nas fragmenty kafla zrekonstruować. Szczególe podziękowania przesyłamy Pani archeolog Jadwidze Olbrot za wszystkie konsultacje merytoryczne i techniczne.

Święty Walenty - patron nie tylko zakochanych

Św. Walenty z ołtarza cechu krawców w Kętach 1664 r.

Już w niedzielę Walentynki – święto zakochanych, których patronem jest św. Walenty, ale to nie jedyna jego funkcja.

O samej postaci niewiele wiadomo. W Martyrologium Rzymskim wzmiankowany jest dwukrotnie jako biskup Terni oraz jako kapłan ścięty w czasie prześladowań za panowania cesarza Klaudiusza II Gockiego (miało się to stać 14 lutego 269 r.). Mimo tak niewielu informacji kult świętego rozwijał się dość szybko i już w IV w. w miejscu jego pochówku na polecenie papieża Juliusza I wzniesiono bazylikę.

Koniec okupacji hitlerowskiej w Kętach

 
28 stycznia mija 76 lat od oswobodzenia Kęt spod okupacji hitlerowskiej. W zeszłym roku o tej porze w Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach o tych wydarzeniach i znaczeniu słowa wyzwolenie opowiadał profesor Uniwersytetu Śląskiego, dr hab. Lech Krzyżanowski. Tym razem chcemy przypomnieć – za zgodą autora – tekst Marcina Dziubka, „Koniec okupacji hitlerowskiej w Kętach”, który ukazał się w XVIII numerze „Almanachu kęckiego” (2014).

Kęty w „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”

 
„Dobrze zabudowane i schludne miasto...” – taką informację o Kętach znajdziemy w „Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” z 1883 r. Wpis dotyczący naszego miasta jest swoistą podróżą przez historię, choć trzeba przyznać, że bardziej współczesne badania zweryfikowały niektóre z przedstawionych tu faktów. Niemniej hasło „Kęty” w owym słowniku jest warte poznania, dlatego tutaj je przytaczamy:

Szopka w Kętach. Ze wspomnień Ambrożego Grabowskiego

Pandemia koronawirusa sprawia, że te święta będę inne niż wszystkie. Wielu z nas spędzi je zapewne w węższym niż zwykle rodzinnym gronie, nie wiadomo, czy spotkamy kolędników. Dlatego w tym trudnym okresie wracamy do „Wspomnień” Ambrożego Grabowskiego i przytaczamy fragment dotyczący szopki w Kętach.